Opgroeiend in de jaren ’80 had ik een zeer somber toekomstbeeld. Het was duidelijk dat ‘de Bom’ zou vallen en dat het dan allemaal afgelopen zou zijn. We hadden het mis. Niet de bom viel, maar de muur en een nieuwe bloeitijd brak aan. Het pessimisme is nu weer terug …
De ecologische crisis, het extremisme, het populisme en de hernieuwde dreiging van een kernoorlog zorgen voor een terugkeer van het cultuurpessimisme. Tekenend is de hernieuwde populariteit van Spengler. Hoewel Spengler de Ondergang van het Avondland als een organisch gebeuren zag en niet per se pessimistisch was, lijkt de aantrekkingskracht toch te liggen in het idee dat de Westerse cultuur op zijn retour is. Maar heeft het zin om op die manier te denken?
Mijn sombere toekomstverwachtingen in de jaren ’80 bleken totaal niet bewaarheid te worden. Achteraf moet ik de generatiegenoten gelijk geven die zich op geen enkele manier door dit pessimisme lieten bepalen en hun best deden om iets van hun leven te maken. Ik denk dat mijn eigen somberheid over de toekomst meer zei over mij toen dan over de wereld. Ik heb voor mijzelf daaruit de conclusie getrokken dat mijn eigen oordeel over de ‘toestand van de wereld’ niet te vertrouwen is – niet in negatieve zin en niet in positieve zin. Het enige wat er op zit is om je zo goed mogelijk te informeren, open te staan voor standpunten die niet de jouwe zijn en er het beste van te maken.
Spengler claimt dat het wel mogelijk is ” … een beeld te schetsen van de geschiedenis dat niet meer afhankelijk is van het toevallige standpunt van de beschouwer …1“. Ik ben heel benieuwd.
ooit op de middelbare school raakte ik in gesprek met een leeftijdgenoot die overtuigd VVD stemde. Ik begreep helemaal niets van hem en zijn argumenten. Mijn somberheid over het milieu wuifde hij weg: ‘Daar vinden we wel een technische oplossing voor‘. Dan is er geen gesprek meer mogelijk. Niet om je de put in te praten, maar het is zeer wel mogelijk dat jouw sombere gedachten over de toekomst reëel zullen blijken te zijn. niet op jouw manier, jouw tempo, maar toch. Dat is spannend aan het ongewisse van ‘wat gaat er komen‘.
Wat mijzelf betreft denk ik dat we al heel lang dansen op de vulkaan en dat we niet zullen kunnen blijven dansen (wauw 4 werkwoorden na elkaar). Ik hoor in jouw woorden ook machteloosheid.
NB: reageer je ook wel eens op een reactie? tot nu toe niet op de mijne…
Ha Kommer, ik probeer wel te reageren hoor. Maar ik reageer niet altijd direct en je krijgt helaas nog geen notificatie als ik het wel doe.
Wat betreft het dansen op de vulkaan (past bij het gedicht trouwens) … Ik moet eerlijk zeggen dat ik Spengler’s avondstemming wel herken. Al van jongs af aan. Niet zo beargumenteerd als jij, maar toch …
Ondanks onze welstand en sommige optimistische geluiden (van bijvoorbeeld Kate Raworth) denk ik dat het heel lastig gaat worden om ons politiek economisch systeem en ons eigen leefpatroon te gaan veranderen. Toch zal het moeten en we kunnen maar beter wel proberen.
even praktisch, ik wil wel op deze manier in gesprek zijn, maar wel direct geleid worden naar waar we gebleven waren. Dat werkt nog niet echt nu.
waarin ben ik ‘beargumenteerd‘ ? ik denk vaak dat als ik maar goed zou kunnen argumenteren over hoe we onze toekomst tegemoet kunnen treden …
nu voel ook ik machteloosheid, al heel lang. Als mensen in een positie van macht terecht gekomen zijn, dan is waar het om ging uit beeld verdwenen. Camiel Eurling, Marleen Barth en dat zijn nog maar kleine spelers. graag kom ik met jou in opstand!
JAAA! Opstand!
Laten we kijken hoe we kunnen zorgen dat dit werkt.